Μάρτυρες 1941-1944

Η μνήμη προς τους μάρτυρες της Βουλγαρικής Κατοχής:

Επειδή ήταν πολλοί αυτοί που βασανίστηκαν και εκτελέστηκαν αποφασίσαμε να σας πούμε τη έχει συμβεί μέσα στην εκκλησία του Αγίου Δημητρίου από τους Βούλγαρους.

Οι Βούλγαροι την ώρα της λειτουργίας είχαν εισέλθει στον ναό και εκτέλεσαν τους παπάδες .

Η ιστορία της μητροπόλεως ξεκινά με το κήρυγμα του Αποστόλου Παύλου στην Αμφίπολη, κατά τη δεύτερη αποστολική περιοδεία του (49-52 μ.Χ). Τον 9ο μ.Χ. αιώνα ιδρύεται η Επισκοπή Ζιχνών. Το 1329 μ.Χ. η επισκοπή Ζιχνών προβιβάζεται σε Μητρόπολη Ζιχνών, με την παρέμβαση του ίδιου του Αυτοκράτορα-Ανδρόνικου Γ', γεγονός που επιβεβαιώνει την κοινωνική και οικονομική ακμή της αρχαίας πόλης. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Παχώμιος Α΄, προ της εκλογής του στις αρχές του 16ου αιώνα, χρημάτισε Μητροπολίτης Ζιχνών. Το 1655 η Μητρόπολη Ζιχνών ενώνεται με τη Μητρόπολη Νευροκοπίου, ενώ το 1663 η ίδια Μητρόπολη προσαρτάται στη Μητρόπολη Δράμας - Φιλίππων με την ονομασία Μητρόπολη Δράμας - Φιλίπ­πων - Ζιχνών.

Οι εκκλησία την οποία βλέπουμε στην εικόνα είναι χτισμένη το 1848 (μεταβυζαντινή περίοδο). Στην περίοδο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου όπου η περιοχή βρισκόταν σε κάτοχοί η Βούλγαροι και πυρπόλησαν την στέγη της. Η εκκλησία γιορτάζει στης 8 Νοεμβρίου στην γιορτή των Αρχαγγέλων. 

Γιορτάζεται στο εξωκλήσι των Αγίων, που βρίσκεται σε υψόμετρο 1800 μέτρων περίπου βορειοανατολικά του Νευροκοπίου σε μια απόκρημνη πλαγιά και στο "Αλώνι" που βρίσκεται στην περιοχή κοντά στο δρόμο προς Ποταμούς.
Οι προσκυνητές ανεβαίνουν προς το εξωκλήσι με τραγούδια και χορούς. Σταματούν στο εξωκλήσι της Αγίας Ελένης για να ξεκουραστούν, και συνεχίζουν μέχρι να φτάσουν στους Αγίους Θεοδώρους όπου θα περάσουν τη νύχτα. Την επόμενη μέρα ανάβουν φωτιά και κάνουν μια μικρή λειτουργία στο εξωκλήσι.
Για να ευλογηθεί το "κουκλάκι" οι προσκυνητές κάνουν τρεις φορές το γύρο του εξωκλησιού.
Το πρωί αρχίζουν να κατεβαίνουν. Σταματούν σε ένα διάσελο όπου φυτρώνουν οι "κότκες" , ένα είδος γαλάζιων κρίνων με χνουδωτά πέταλα, γνωστοί και ως "Pulsatilla halleri", τους οποίους μαζεύουν για να δώσουν στις νέες κοπέλες του χωριού όταν θα φτάσουν στο "Αλώνι". Η παράδοση λέει ότι τις "κότκες" τις βάζουν οι κοπέλες κάτω από το μαξιλάρι τους για να δουν ποιον θα παντρευτούν .